جایگاه سامانه مردمی پیشگیری از وقوع جرم (سجام) و نکاتی در خصوص آن
گزارشاتی که شهروندان در این سامانه می‌دهند کاملا محرمانه است و هیچ کس متوجه هویت فرد گزارش دهنده نمی‌شود و به محض ارائه گزارش اقدامات لازم انجام خواهد شد.
قانونگذار در اصل ۱۵۶ قانون اساسی پنج وظیفه برای قوه قضائیه در نظر گرفته که دو پنجم وظایف آن مربوط به پرونده‌ها می‌شود.
سه وظیفه کلان و مهم دیگر قوه قضائیه عبارت اند از احیای حقوق عامه، نظارت متمرکز و اقدام مناسب برای پیشگیری از جرم و اصلاح مجرمان. یکی از اهداف حبس افراد مجرم به استناد مواد قانونی، اصلاح و بازاجتماعی آنهاست تا با حالت انسانیت و عدم خطاکاری به جامعه بازگردد.
به همان اندازه که بحث تعقیب و مبارزه قاطعانه و بدون تبعیض اهمیت دارد، بحث پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمان نیز حائز اهمیت است، به همین خاطر از سال ۱۳۸۹ معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم در سطح ستاد و تمامی استان‌های سراسر کشور ایجاد شد.
اقدامات موثری در معاونت اجتماعی قوه قضائیه در راستای پیشگیری از وقوع جرم در حال انجام است.
سالانه نزدیک به هزار و ۵۰۰ برنامه ستادی و استانی در سطح کشور انجام می‌شود، اما با توجه به وضعیت اقتصادی و فرهنگی موجود در جامعه قطعاً مشکلات و مسائلی هم ایجاد می‌شود که ممکن است تعداد پرونده‌های قضائی را افزایش دهد.
ما زمانی در پیشگیری از وقوع جرم موفق خواهیم شد که بتوانیم مردم را در این امر مشارکت دهیم. مردم باید وارد صحنه شوند تا از ظرفیت‌های عظیم مردمی در تحقق این امر مهم استفاده کنیم.
رویکرد ما در معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم یک رویکرد تعاملی و دوری از تک محوری است، یکی از اقدامات مهم اداره کل پیشگیری‌های فرهنگی معاونت اجتماعی قوه قضائیه، ارائه آموزش و مشاوره‌های پیش از ازدواج به کمک نهاد‌های دیگر است که سال گذشته این کار در ۱۰ استان کشور انجام شد.
هر سه قوه نظارت متمرکز دارند، اما باز هم ده‌ها هزار جرم در سطح جامعه وجود دارد بنابراین باید نظارت غیرمتمرکز توسط مردم بر خود مردم و مسئولان را فعال کنیم تا از بسیاری جرم‌ها پیشگیری شود.
هم اکنون ۱۰۵ هزار مدرسه در سراسر کشور داریم که همه این مدارس دارای انجمن اولیاء و مربیان هستند و کافی است که همین ظرفیت را فعال کنیم تا شاهد کاهش بسیاری از آسیب‌ها باشیم. البته دو طرح «امید» و «نماد» برای دانش آموزان، معلمان و اولیاء در برخی مدارس اجرا شده که از بسیاری از معضلات در مدارس جلوگیری کرده است.
یکی از معضلات در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و وقوع جرم این است که هر دستگاهی اقدامات جداگانه انجام می‌دهد و موازی کاری می‌کند. یکی از وظایف ما در این رابطه هم افزایی میان دستگاه‌ها و معاونت‌های قوه قضائیه است.
ما بیش از ۸۰ هزار هیئت مذهبی، ۹۰ هزار مسجد و ۲۰ هزار سازمان مردم نهاد در کشور داریم و اگر از این ظرفیت‌های عظیم استفاده کنیم بدون شک نتایج موثری حاصل خواهد شد، به همین منظور ما برنامه سجام را طراحی کردیم.
«سجام» مخفّف سامانه جامع اطلاعات مردمی و هدف از آن نظارت مردم بر کار مردم و مسئولان است؛ از اولویت‌های برنامه سجام می‌توان به پیشگیری از فساد اداری مالی، زمین خواری پیشگیری از تهیه و تولید مواد مخدر و مشروبات الکی، قاچاق، احتکار و جرائم اقتصادی و بانکی اشاره کرد. گزارشاتی که شهروندان در این سامانه می‌دهند کاملا محرمانه است و هیچ کس متوجه هویت فرد گزارش دهنده نمی‌شود و به محض ارائه گزارش اقدامات لازم انجام خواهد شد.
صدا و سیما و رسانه‌های مختلف در باب پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و وقوع جرم می‌توانند بسیار موثر عمل کنند.
دبیر خانه اطلاع رسانی و شورای ارتقای آگاه‌های حقوقی معاونت اجتماعی در قوه قضائیه در تلاش است تا هرچه بیشتر از ظرفیت رسانه‌ها به منظور افزایش آگاهی مردم و در نتیجه تحقق این امر استفاده کند.
سامانه سجام دیدبانان پیشگیری http://sajam.adliran.ir
معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان ایلام
دادگستری ایلام
دادگستری ایلام
